Η ελιά της Μεσογείου είναι γνωστή από τους αρχαιότατους χρόνους, και πιθανότατα κατάγεται από το χώρο της ανατολικής Μεσογείου.
Κανένα άλλο δέντρο δεν ταυτίστηκε με κάποια περιοχή, όσο η ελιά με τη Μεσόγειο.
Τη συναντούμε παντού!
Πότε να βυζαίνει το κύμα και την αλμύρα, δίπλα στη θάλασσα…
Πότε να αντέχει το σκληρό τοπίο του καλοκαιριού σε κατάξερες νησιώτικες πλαγιές….
Και πότε να σχηματίζει τεράστια δάση και εκπληκτικά οικοσυστήματα.
Δέντρο του Μεσογειακού χώρου επηρέασε καταλυτικά την εξέλιξη του πολιτισμού σε ένα χώρο όπου αναπτύχθηκαν μερικοί από τους πιο πρώιμους ανθρώπινους πολιτισμούς.
Η σύνδεση της με τη διατροφή και τη λατρεία αποτελεί σημαντικό φαινόμενο που εισχωρεί στη μυθολογία των μεσογειακών λαών.
Επίσης διαμορφώνει λατρευτικές πρακτικές και συνήθειες, αρκετές από τις οποίες διατηρούνται ακόμα και σήμερα.
Οι Έλληνες ήταν ο πρώτος λαός που καλλιέργησε την ελιά στον ευρωπαϊκό μεσογειακό χώρο.
Η ελιά της Μεσογείου, την μετέφεραν είτε Έλληνες άποικοι είτε Φοίνικες έμποροι.
Όπως αναφέρει ο Πλίνιος, κατά το 580 π.Χ, ούτε το Λάτιο ούτε η Ισπανία ούτε η Τύνιδα γνώριζαν την ελιά και την καλλιέργειά της
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο ιστορικός της Μεσογείου Φ. Μπροντέλ μιλά για τη Μεσόγειο ταυτίζοντας τα όρια της με τα όρια καλλιέργειας της ελιάς:
Η Μεσόγειος αρχίζει από εκεί που φυτρώνουν οι πρώτες ελιές στο βορρά και τελειώνει εκεί που αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα δάση με φοίνικες στην αφρικάνικη ήπειρο!
Είναι αυτή η ζώνη της ελιάς……
Αν η καλλιέργεια των δημητριακών καρπών σηματοδοτεί το πέρασμα από την κοινωνία των τροφοσυλλεκτών στην κοινωνία των αγροτών – καλλιεργητών της γης, η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί ορόσημο στην εξέλιξη του μεσογειακού πολιτισμού.
Και πιο συγκεκριμένα, αποτελεί διακριτό πολιτισμικό στοιχείο που οδηγεί σε πιο σύνθετες κοινωνικές δομές.
Ο άνθρωπος αναπτύσσει με πιο γρήγορο ρυθμό την τεχνολογία τα τελευταία χρόνια και χρησιμοποιεί ευρύτερα το ελαιόλαδο ως πρώτη ύλη στην αρωματοποιία, στην υφαντική και σε πολλές άλλες δραστηριότητες που ήταν αδιανόητες μέχρι τότε.
Απόσπασμα από το βιβλίο ‘’Ο πολιτισμός της ελιάς, Το Ελαιόλαδο’’, Νίκος και Μαρία Ψιλάκη & Ηλίας Καστάνας. Εκδόσεις Καρμανώρ.
Διαβάστε επίσης: Οι ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου στη διατροφή μας
Δείτε επίσης: Olive oil // The Greek Gold
Leave a comment
