Κετογονική Δίαιτα

Η κετογονική δίαιτα εισήχθη για πρώτη φορά το 1921 στο νοσοκομείο John Hopkins, Λονδίνο όπου υπήρχε επιτυχία με τη παιδική επιληψία. 

Έκτοτε πολλοί θεραπευτές και ιατροί σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν τη κετογονική δίαιτα σαν μέσο αντιμετώπισης χρόνιων παθήσεων.

Σύμφωνα με έρευνες η κετογονική δίαιτα συνδέεται με καλύτερο έλεγχο του σακχάρου και της ινσουλίνης,

επομένως μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη για τα άτομα με προ-διαβήτη ή διαβήτη αλλά και για χάσιμο βάρους.

Η παγκόσμια αναλογία και σύσταση για μια ισορροπημένη διατροφή είναι 50-60% υδατάνθρακες, 20% Πρωτεΐνες και 30% Λίπη.

Στην κετογονική δίαιτα οι αναλογίες είναι 5 -10% Υδατάνθρακες, 20-25% πρωτεΐνη και 70-80% Λίπη.

Η κετογονική δίαιτα στοχεύει στη διατήρηση της ζωής χρησιμοποιώντας ως καύσιμο τις πρωτεΐνες και το λίπος, αντί για το κύριο καύσιμο που χρησιμοποιεί το σώμα μας κανονικά, τους υδατάνθρακες.

Τι είναι η κετογενική διατροφή – δίαιτα;

Η κετογονική δίαιτα είναι η διατροφή που είναι πλούσια σε λίπη και πρωτεΐνες και πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (συνήθως κάτω από το 10% της πρόσληψης των συνολικών μακροθρεπτικών συστατικών),

εξαιτίας του οποίου το σώμα αναγκάζεται να εκτραπεί και να χρησιμοποιήσει τα λίπη για την ενέργεια που χρειάζεται επειδή η αποθηκευμένη γλυκόζη έχει χαθεί.

Οι κετογονικές δίαιτες μπορεί να είναι αποτελεσματικές για πολλά άτομα και μπορούν να προσαρμοστούν σε άτομα όπως,

• οικοδόμηση των μυών
• απώλεια λίπους
• ανάπτυξη αντοχής

Η κετογονική δίαιτα πρακτικά είναι μια θεραπεία απολίπωσης του οργανισμού όσον αφορά το σωματικό βάρος και άλλες χρόνιες ασθένειες που εμπλέκονται με διαταραχές λιπιδίων στο αίμα.

Στην κετογονική δίαιτα γίνεται μια στροφή στον μεταβολισμό ώστε να χρησιμοποιεί κυρίως ενέργεια,

που προέρχεται από την καύση λίπους και όχι από υδατάνθρακες όπως γίνεται φυσιολογικά.

Τι ονομάζουμε κέτωση;

Η κετογενική δίαιτα ονομάζεται έτσι επειδή ο εγγενής περιορισμός της πρόσληψης υδατανθράκων μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση κέτωσης στο σώμα – αυξημένα τα σώματα κετόνης.

Τα κετονικά σώματα είναι οργανικά, υδατοδιαλυτά βιομόρια που συντίθενται στο ήπαρ από τα λιπαρά οξέα,

όταν η πρόσληψη τροφής είναι περιορισμένα και συγκεκριμένα από τους υδατάνθρακες.

Αυτά τα βιομόρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ενέργεια, όταν μεταφερθούν σε εξωηπατικούς ιστούς.

Κέτωση σημαίνει ότι το σώμα είναι σε μια κατάσταση όπου δεν έχει αρκετή γλυκόζη διαθέσιμη για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια,

με αποτέλεσμα να χρησιμοποιεί για ενέργεια μόρια που ονομάζονται κετόνες και παράγονται κατά τον μεταβολισμό των λιπών.

Πόσο ποσότητα υδατάνθρακα είναι ικανοποιητική;

Ο μεγαλύτερος παράγοντας της κετογονικής δίαιτας είναι πόσο χαμηλή είναι η δίαιτα σε υδατάνθρακες. 

Μια μέτρια μείωση σε υδατάνθρακες μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη σε πολλούς ανθρώπους αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ονομάζεται κετογονική δίαιτα.

Η κατάλληλη ποσότητα υδατάνθρακα που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να μπει σε κέτωση είναι ατομική,

για τον κάθε άνθρωπο και για αυτό η κετογονική δίαιτα είναι για τον καθένα στα μέτρα του.

Υπάρχουν επιπλοκές εφαρμόζοντας μια κετογονική δίαιτα;

Η απόκλιση των υδατανθράκων από το διαιτολόγιο μας, όπως υπαγορεύει η κετογονική διατροφή είναι λογικό να προκαλέσει ένα ευρώ φάσμα αντιδράσεων στον οργανισμό μας.

Εφαρμόζοντας μια κετογονική δίαιτα μπορούν να υπάρξουν διάφορες επιπλοκές λόγω της απότομης αλλαγής του μεταβολισμού.

Κατά τη διάρκεια της φάσης προσαρμογής μπορούν να παρουσιαστούν διάφορα συμπτώματα όπως:

• κόπωση
• αδυναμία
• ζάλη
• υπνηλίες
• ναυτίες
• πονοκεφάλους
• δυσοσμία αναπνοής
• προβλήματα αναπνοής
• υπογλυκαιμία

Στους πλείστους ανθρώπους αυτά τα συμπτώματα διαρκούν την πρώτη βδομάδα της έναρξης της δίαιτας και υποχωρούν την δεύτερη βδομάδα.

Ποιοι είναι οι κατάλληλοι μηχανισμοί που μπορεί η κετογονική δίαιτα να προκαλέσει απώλεια βάρους;

• Υψηλή πρόσληψη πρωτεϊνών: οι περισσότερες κετογονικές δίαιτες έχουν υψηλή πρόσληψη σε πρωτεΐνες και αυτό οδηγεί στην απώλεια βάρους

• Περιορισμός του φαγητού: η μείωση των υδατανθράκων σημαίνει και περιορισμό των επιλογών μας στο φαγητό, που αυτό μπορεί να σημαίνει μείωση των θερμίδων που καταναλώνουμε, το κλειδί για την απώλεια βάρους

• Γλυκονεογένεση: Το σώμα μας μετατρέπει το λίπος και τις πρωτεΐνες σε υδατάνθρακες για να παράγει ενέργεια. Αυτό, μπορεί να οδηγήσει σε επιπρόσθετη απώλεια βάρους

• Μείωση της όρεξης: Οι κετογονικές δίαιτες μάς βοηθάνε να νιώθουμε χορτάτοι. Αυτό υποστηρίζεται από θετικές αλλαγές στον μεταβολισμό, και στην αύξηση των ορμονών λεπτίνη και της γκρελίνη που συνδέονται με την όρεξη

• Βελτίωση της ευαισθησίας μας στην ινσουλίνη: οι κετογονικές δίαιτες, βελτιώνουν την ευαισθησία μας στην ινσουλίνη, και αυτό σημαίνει καλύτερη χρήση των αποθεμάτων ενέργειας και βελτίωση του μεταβολισμού.

• Μείωση του αποθηκευμένου λίπους: Έρευνες δείχνουν ότι με αυτή την δίαιτα, αποτρέπεται η διαδικασία της λιπογένεσης, κατά την οποία ο οργανισμός, μετατρέπει την ζάχαρη σε λίπος

• Αυξημένη καύση λίπους: Οι κετογονικές δίαιτες, αυξάνουν τα ποσοστά λίπους που καίμε στην καθημερινή ζωή, στην ξεκούραση και στην άσκηση.

Υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποκλειστούν κατά τη διάρκεια του πρωτοκόλλου της Κετογονικής δίαιτας;

Οποιονδήποτε φαγητό περιέχει υδατάνθρακες πρέπει να αποφεύγεται.

Μερικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα:

• Ζάχαρη και παράγωγα – αναψυκτικά,ενεργειακά ποτά,παγωτά, smoothies, κέικ
• Αμυλούχα προϊόντα – αλεύρι, ρύζι, μακαρόνια, διάφορα δημητριακά, πατάτα
• Φρούτα – όλα τα φρούτα και χυμοί φρούτων
• Όσπρια – μπιζέλι, φασόλια (Aduki beans, Kidney Beans), λουβί – μαυρομάτικα φασόλια, ρεβίθια
• Αμυλούχα λαχανικά – Πατάτες, γλυκοπατάτες, καρότα
• Διαιτητικά Προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά – αυτά συνήθως εμπεριέχουν πολλούς υδατάνθρακες και είναι κυρίως επεξεργασμένα     
• Σάλτσες – όλων των ειδών γιατί συνήθως περιέχουν ζάχαρη και διάφορα επεξεργασμένα έλαια (κέτσαπ, μαγιονέζες, φυτικές μαργαρίνες)
• Αλκοόλ – Ψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες

Ποιες τροφές επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της κετογονικής διατροφής;

• Κρεατικά είδη – κόκκινο κρέας, μπριζόλες, μπέικον, κοτόπουλο, γαλοπούλα, βοδινό, κουνέλι, αρνί, χοιρινό. Αυτά όλα δεν έχουν καθόλου υδατάνθρακες. 

• Λιπαρά Ψάρια – Άγριος Σολωμός, Τόνος, πέστροφα, σκουμπρί, ρέγκα, σαρδέλες, βατή, μπακαλιάρος, γαρίδες, κάβουρες, αστακός, μύδια, στρείδια, καλαμάρι φρέσκο, χταπόδι. Αυτά όλα δεν έχουν καθόλου υδατάνθρακες. 

• Αυγά – Οργανικά αυγά, αυγά ελεύθερης βοσκής. Αυτά θα περιλαμβάνουν 1 γραμμάριο υδατάνθρακα στα 100 γρ. το οποίο είναι αμελητέα.

• Βούτυρο και Κρέμες – Καλής ποιότητας βουτύρου, γαλακτοκομικά πλήρες σε λιπαρά

• Τυριά – Τυριά πλήρες σε λιπαρά όπωςΤσένταρ, κατσικίσιο, ροκφόρ, μοτσαρέλα

• Ξηροί καρποί – Αμύγδαλα, καρύδια, Κασίους, Brazil nuts, φουντούκια, κουκουναρόσποροι, αράπικα φιστίκια. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες – 10-13%, και μερικά είναι πλούσια σε υδατάνθρακες (κάστανα: 13.6 γραμμάρια, κάσιους: 8.4 γραμμάρια, φιστίκια αιγίνης: 5.8% – καλύτερα να αποφεύγετε να καταναλώνετε ποσότητα ξηρών καρπών)

• Σπόροι – Λιναρόσπορος, κολοκυθόσπορος, Ηλιόσπορος, σπόροι Chia, παπαρουνόσπορος, σπόροι Hemp

• Υγιεινά Λίπη – Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, λάδι καρύδας, λάδι από αβοκάντο

• Αβοκάντο (8.5% Υδατάνθρακες) – Το αβοκάντο είναι ένα μοναδικό φρούτο – αντί να είναι ψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες είναι γεμάτο με υγιή λιπαρά

• Λαχανικά χαμηλά σε υδατάνθρακες – Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ντομάτες, κρεμμύδια (9% Υδατάνθρακες), πιπεριές (6% Υδατάνθρακες), σπαράγγια (2% Υδατάνθρακες), μανιτάρια (3% Υδατάνθρακες), Μπρόκολο (7% Υδατάνθρακες). Η αναλογία των υδατανθράκων στα πιο πάνω λαχανικά είναι ο αριθμός των γραμμαρίων ανά 100 γραμμάρια των λαχανικών.

• Άλλα χαμηλής περιεκτικότητας λαχανικά – σέλινο, σπανάκι, κολοκυθάκια, κράμβη.

• Αρτύματα και Μπαχαρικά – Αλάτι, πιπέρι, Διάφορα μυρωδικά, διάφορα βότανα

• Φρούτα – Τα περισσότερα φρούτα τείνουν να είναι ψηλά σε υδατάνθρακες σε σύγκριση με τα λαχανικά. Περιορίστε την ποσότητα των φρούτων σε 1-2 φρούτα την ημέρα καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και άλλα φυτοθρεπτικά συστατικά.
• Μπορείτε να καταναλώσετε αβοκάντο και ελιές, μούρα χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη όπως φράουλες, Acai μούρα, βατόμουρα, μύρτιλα, γκότζι μούρα, cranberry, ιπποφαές, σμέουρα και φραγκοστάφυλα. Άλλα είδη φρούτων περιλαμβάνουν το γκρέιπφρουτ (11%), χρυσόμηλα (11%), ελιές (6%).

Του Φαίδων Γεωργίου, Φυσικοπαθητικού – Διατροφολόγου – Διαιτολόγου

Διαβάστε επίσης: Η Σημασία της Υποστήριξης της Αποτοξίνωσης πριν την Απώλεια Βάρους  

Δείτε επίσης: The ketogenic diet, explained